Nẻo đường xưa
Ba mươi tuổi, lòng yêu như thác trắng
Nẻo đường xưa về lại chỉ mình em
Người như gió, như mây, như ánh sáng
Ta như trăng lặng lẽ đứng bên ghềnh
Trần Kim Hoa
Thơ muốn hay trước hết phải có một nỗi niềm. Nhưng nỗi niềm này là gì, cũng khó mà định nghĩa cho thật chính xác. Chúng ta thường bàn tới "ý tại ngôn ngọai", mà ít nhắc tới một cái gì đó gần như là "vô ngôn vô nghĩa" vẫn luôn tồn tại bên cạnh những bài thơ đích thực. Nếu thiếu đi cái gì đó vừa nhắc tới, bài thơ cũng giống như một con lạc đà, đi dưới ánh nắng mặt trời mà không tìm thấy bóng của mình. Có thể tạm hiểu về nỗi niềm ở trong thơ là như thế được chăng? Vậy thì cái gì đó đã chạy song song bên "Nẻo đường xưa" của Trần Kim Hoa? Vào đầu bài thơ, tác giả đã đặt ngay con át cơ của mình lên trang giấy:
Ba mươi tuổi, lòng yêu như thác trắng
Hai tiếng "thác trắng" cùng với hai dấu sắc đi liền nhau, ngay lập tức gây cho ta một cảm giác bất ổn! Người ta thường ví tình yêu của mình với dòng sông, với đại dương... nhưng hai tiếng "thác trắng" ở đây nghe sao sắc và lạnh như một lưỡi dao. Có một cái gì đó chất chứa nỗi chia lìa đã ngấm ngầm xuất hiện. Và đúng vậy. Chỉ tích tắc sau đó con phăng teo đã được ném xuống:
Nẻo đường xưa về lại chỉ mình em
"Ván bài thơ" đã kết thúc và tác giả cũng có thể dừng bút tại đây. Nhưng cuộc đời thực vốn biến sảo hơn 54 lá bài tây làm bằng bìa kia rất nhiều. Trần Kim Hoa bỏ rơi hai lá bài mà chị đã lật ngửa, để dồn niềm nhớ về chính cái người đã phụ bạc mình:
Nguời như gió, như mây, như ánh sáng
Giọng thơ ở đây vượt lên trên trên hờn ghen oán thán, thậm chí còn mang âm hưởng trữ tình và ngợi ca- cũng vì thế, cái cay đắng đã tỏa ra ngoài bài thơ mà không cần thốt lên lời, có một cái gì đó xa xót lắm, sau những mỹ từ: gió mây và ánh sáng tuyệt đẹp kia! Bài thơ thong thả khép lại trong sự hóa thân liên tiếp của tác giả từ "em" sang "ta" rồi cuối cùng sang "trăng":
Ta như trăng lặng lẽ đứng bên ghềnh
Tôi đã thử thay cụm từ đứng bên ghềnh thành khóc bên ghềnh hoặc khuyết bên ghềnh... nhưng đều thấy không ổn. Cũng nhờ cái chữ đứng có vẻ như sắt đá lại rất chênh vệnh này, khiến cho bài thơ không bị đổ xuống và người thơ nữ chưa chịu gục ngã. Tôi tin có một cái gì đó mãi mãi đứng cùng với Trần Kim Hoa- bên cạnh bài thơ này.
(Lời bình của Hoàng Nhuận Cầm- báo Truyền hình)
Chuyên mục này được cập nhật vào thứ Tư hàng tuần
Thông tin trên mạng Netcodo
Mọi chi tiết xin vui lòng liên hệ tại
Ban Biên Tập Mạng Netcodo
Ðiện thoại: (54)847247 - Email Intranet: quantri@netcodo.vnn.vn
Email Internet: netcodo@hue.vnn.vn