Y Doãn :
- Người đời Thương, giữ chức A Hành. Khi
chưa làm quan, ông từng cày ruộng ở đất
Sằn (Sằn dã).
Y Doãn tên Chí, cày ruộng ở đất Hữu
Sằn. Vua Thành Thang nhà Thương 3 lần cho
người đưa hậu lễ đến mời, Y Doãn mới
ra giúp. ông có công to giúp vua Thành Thang
đánh Kiệt diệt nhà Hạ, dựng nghiệp nhà
Thương nên được tôn giữ chức A Hành.
ông luôn tự xem mình có trách nhiệm gánh
vác việc thiên hạ. Khi vua Thang mất, cháu
đích tôn là Thái Giáp lên nối ngôi. Y
Doãn làm ra những lời khuyên, răn vua nên
tu sửa, theo pháp chế vua Thang. Nhưng Thái
Giáp sau 3 năm làm vua vẫn tỏ ra bạo
ngược vô đạo. Y Doãn bèn bắt đày ra
đất Đồng Cung rồi tự mình nhiếp chính.
Thái Giáp ở Đồng cung 3 năm hối lỗi, lo
điều thiện. Y Doãn bèn rước về làm vua.
Luận Ngữ : "Thang hữu thiên hạ
tuyển ư ch Y Doãn, bất nhân giã viễn."
(Thành Thang được thiên hạ, chọn trong dân
chúng mà cử Y Doãn, bọn người xấu phải
lánh xa.)
Y học nhập môn : Sách thuốc của
Lý Duyên đời Minh soạn.
Yến Chu :
- Bữa yến tiệc vua nhà Chu
bày ra để thưởng cho công thần.
Yến tử : Tức án Anh.
- Thông chí : án Anh
người đất Di Duy nước Tề thời Xuân Thu,
tự Bình Trọng, làm quan đại phu nổi tiếng
tiết kiệm, siêng năng lo việc nước, bữa
ăn không hai lần ăn thịt, mặc một tấm áo
hồ cừu trong suốt 30 năm, nổi danh khắp
các chư hầu.
Yêu Ly :
- Đông Chu Liệt Quốc :
Yêu Ly là thích khách người nước Ngô
thời Xuân thu. Công tử Quang giết vua Ngô
lên ngôi tức Hạp Lư. Con Liêu là công
tử Khánh Kỵ trốn sang nước khác, chiêu
nạp kẻ hào kiệt, kết liên với lân quốc
đợi thời cơ về Ngô báo thù. Hạp Lư
nghe tin lo ăn không biết ngon, nằm không
được yên, bèn nghĩ kế dùng yêu Ly để
giết Khánh Kỵ. Để Khánh Kỵ tin, vua Ngô
bèn dùng khổ nhục kế khép Yêu Ly vào
tội rồi chặt mất tay phải và giết chết
cả vợ con. Yêu ly gặp Khánh Kỵ, xin chiêu
nạp để cùng báo thù vua Ngô. Khánh Kỵ tin
dùng và kết làm tâm phúc. Đến khi Khánh
Kỵ đưa binh sĩ và thuyền bè xuôi dòng
sông tiến đánh Ngô. Khánh Kỵ cùng ngồi
chung thuyền với yêu Ly, Yêu Ly nhằm lúc
gió thổi mạnh cầm giáo đâm suốt bụng
Khánh Kỵ. Kỵ xách ngược Yêu Ly lên dìm
đầu xuống nước 3 lần rồi lại để lên
trên đầu gối, cúi nhìn rồi cười mà
bảo rằng : "Thiên hạ còn có dũng
sĩ dám cả gan đâm ta !". Quân sĩ
bèn xúm lại đâm Yêu Ly, Khánh Kỵ gạt đi
mà bảo rằng : "Người này là dũng
sĩ ! chớ nân trong một ngày mà để chết 2
dũng sĩ của thiên hạ. Đừng giết hắn
làm gì, nên tha cho hắn về Ngô để tỏ
lòng trung của hắn." Sau đó, Yêu
tự cho là mình bất nhân, bất nghĩa, bất
trí mà tự sát chết. (Hồi 74, 75).